Warning: mkdir() [function.mkdir]: No such file or directory in /includes/Core/AdoDB/adodb5/adodb.inc.php on line 1735

Warning: mkdir() [function.mkdir]: No such file or directory in /includes/Core/AdoDB/adodb5/adodb.inc.php on line 1735

Warning: mkdir() [function.mkdir]: No such file or directory in /includes/Core/AdoDB/adodb5/adodb.inc.php on line 1735
Europejskie Centrum Solidarności

Wystawa NELSON MANDELA. MAN OF THE PEOPLE

wystawa | 6 czerwca – 28 listopada 2016
miejsce | ECS, Galeria Trap (antresola obok audytorium)
wstęp | wolny

Ławka, po jednej stronie kilkuletnia biała dziewczynka, po drugiej jej czarnoskóra niania. Fotografię, która jest niczym symbol segregacji rasowej w RPA wykonał Peter Magubane. Fotoreporter wiele lat temu obiecał sobie, że udokumentuje apartheid i dopiął swego, jego fotografie ukazują los narodu, krwią i cierpieniem płacącego za pragnienie wolności.

Ekspozycję niemal 100 zdjęć autorstwa światowej sławy fotoreportera pochodzącego z RPA, oficjalnego fotografa Nelsona Mandeli i jego przyjaciela, otwarto w ECS 6 czerwca. W wernisażu wzięli udział m.in. Zindzi Mandela – córka Nelsona Mandeli, ambasador RPA w Danii, Simon Jabulani Ntombela – ambasador Republiki Południowej Afryki w RP, Lech Wałęsa – lider polskiej rewolucji Solidarności i laureat Pokojowej Nagrody Nobla oraz Piotr Kowalczuk – zastępca prezydenta Gdańska.


fot. Grzegorz Mehring / Archiwum ECS

„Tylko dla białych”
Obdarzany w Republice Południowej Afryki imionami „tata” czy „ojciec narodu”, Nelson Mandela (1918–2013) już za życia stał się legendą.
– Nelson Mandela był bardzo pokojowym człowiekiem. Gdyby nie on, RPA nie byłaby dziś takim krajem jakim jest – mówił Peter Magubane podczas wernisażu wystawy.
Republika Południowej Afryki (do 1961 roku – Związek Południowej Afryki) od II wojny światowej realizowała politykę ścisłej segregacji rasowej. Przewagę prawną nad czarnymi, Azjatami i tzw. kolorowymi miała ludność biała, stanowiąca ok. 13 proc. społeczeństwa. Wprowadzano segregację rasową w instytucjach publicznych oraz różne standardy edukacyjne, stworzono zdefiniowane rasowo kategorie zawodowe. Stojący przy wejściu na plażę znaki „Tylko dla białych” był normą.
W latach 50. XX wieku Afrykańskim Kongresem Narodowym (ANC) – organizacją narodowowyzwoleńczą czarnej ludności w RPA, działającą metodami politycznymi i militarnymi na rzecz likwidacji reżimu apartheidu – zaczął kierować Nelson Mandela. Mandela był jednym z przywódców ruchu przeciw apartheidowi, działaczem na rzecz praw człowieka, zwolennik pokojowych dróg rozwiazywania problemów, który za próby obalenia rządu został skazany w 1962 roku na dożywotnie więzienie.

Aparat zamiast karabinu
– Miałam 18 miesięcy, gdy mój ojciec trafił do więzienia. Gdy wyszedł na wolność, miałam już swoją rodzinę i trójkę dzieci. W tym czasie zaopiekował się mną właśnie doktor Peter Magubane. Był ojcem dla mnie i dla moich sióstr. Oprócz tego, że był dziennikarzem, który starał się zwrócić uwagę świata na apartheid, stał się także ofiarą całego systemu – wspominała Zindzi Mandela, córka Nelsona Mandeli, dziś ambasador RPA w Danii.
Peter Magubane pierwsze zdjęcie Nelsonowi Mandeli wykonał w 1950 roku, jako politykowi Afrykańskiego Kongresu Narodowego. W 1990 roku, na prośbę samego Mandeli, Magubane został jego oficjalnym fotografem. Z czasem stał się przyjacielem.
– Był jak żołnierz, ale w przeciwieństwie od tych zwyczajnych żołnierzy jego bronią był aparat fotograficzny – mówił o Peterze Magubane Simon Jabulani Ntombela , ambasador RPA w RP.
Ekspozycja fotograficzna wiedzie przez kolejne etapy publicznej aktywności Nelsona Mandeli, ukazując nie tylko transformację ustrojową i społeczną RPA, ale i sceny z życia prywatnego – m.in. krwawe protesty lat 70. i 80., pikiety na rzecz uwolnienie Mandeli, wolność po 27 latach więzienia, czas wyborów, zaprzysiężenie Rządu Jedności Narodowej, doktorat, życie rodzinne i podróż do USA, gdzie wygłosił wystąpienie w ONZ.
– Te zdjęcia nie mówią tylko o historii. Każdy kiedy spojrzy w twarze bohaterów poczuje, że otwiera mu się serce. Tego nam czasem brakuje, gdy mówimy o demokracji, walce z rasizmem, gdy rozmawiamy o wolności – podkreślał Basil Kerski, dyrektor ECS.


fot. Archiwum
 
Pierwszy czarnoskóry prezydent
Peter Magubane zapłacił wysoką cenę za swoją pracę fotoreportera – 98 dni spędził w izolatce, 586 dni w więzieniu, a przez pięć lat miał zakaz robienia jakichkolwiek zdjęć.
– Chciałem tylko pokazywać co się dzieje, nie zabijałem przecież ludzi. Nigdy, nawet wtedy gdy zostałem skazany, nie przyszło mi do głowy, że nie będę robił zdjęć – fotoreporter mówił w ECS.
Nelson Mandela w więzieniu spędził 27 lat. Wyszedł na wolność 11 lutego 1990 roku pod wpływem kampanii Afrykańskiego Kongresu Narodowego i nacisków międzynarodowych.
– Naród przemówił, nie mam nic więcej do dodania. Gdy Nelson Mandela wyszedł z więzienia, nie mówił, że chce walczyć. Chciał, by ludzie się zjednoczyli. Był pokojowo nastawionym człowiekiem, dlatego Południowa Afryka był w stanie zyskać niepodległość bez rozlewu krwi – opowiadał Peter Magubane.
18 marca 1992 roku mieszkańcy RPA opowiedzieli się w referendum za likwidacją apartheidu. W maju 1994 roku Nelson Mandela został pierwszym czarnoskórym prezydentem w historii RPA. Uhonorowany został Pokojową Nagrodą Nobla.
– To niesamowity zaszczyt, że właśnie tu można podziwiać zdjęcia Petera, jego wkład w wolność. Dziś, w czasach trudów i niepokojów, ECS jest bardzo ważnym miejscem, które przypomina o wolności i pokoju – mówiła do gości zgromadzonych na wernisażu Zindzi Mandela, córka Nelsona Mandeli.

Jedność w różnorodności
NELSON MANDELA. MAN OF THE PEOPLE to ekspozycja wędrująca, gościła już m.in. w siedzibie ONZ w Nowym Jorku. ECS jako miejsce ekspozycji nie jest wyborem przypadkowym. W ostatniej sali wystawy stałej, noszącej im. Jana Pawła II – gdzie wspominamy ludzi różnych narodowości, kolorów skóry i wyznań, którzy na całym globie i we wszystkich czasach w imię wolności nieśli ideę solidarności i pokojowej walki o prawa człowieka – przywołujemy również postać Nelsona Mandeli.
– My zrobiliśmy tylko część. Teraz Wy musicie coś mądrzejszego wymyślić – prezydent Lech Wałęsa zachęcał licznie zgromadzoną podczas wernisażu młodzież.
W sali F wystawy stałej, gdzie goście zapisują swoje przesłania na karteczkach, wiadomość spisała również Zindzi Mandela: „Unity in diversity = Solidarity!!” (Jedność w różnorodności = Solidarność!!).
Wystawę NELSON MANDELA. MAN OF THE PEOPLE można oglądać w galerii Trap w ECS do 27 lipca 2016 roku. Wstęp wolny.


fot. Grzegorz Mehring / Archiwum ECS