Warning: mkdir() [function.mkdir]: No such file or directory in /includes/Core/AdoDB/adodb5/adodb.inc.php on line 1735

Warning: mkdir() [function.mkdir]: No such file or directory in /includes/Core/AdoDB/adodb5/adodb.inc.php on line 1735

Warning: mkdir() [function.mkdir]: No such file or directory in /includes/Core/AdoDB/adodb5/adodb.inc.php on line 1735
Europejskie Centrum Solidarności

Krzysztof Penderecki (1933–2020)

Podobnie jak Solidarność wyraziła polskie zmagania o wolność uniwersalnym językiem praw człowieka, tak Krzysztof Penderecki wyraził doświadczenia tragicznego Grudnia ‘70 oraz czasu stanu wojennego uniwersalnym językiem dźwięków. Był obywatelem świata, który wpisał opowieść o Solidarności w muzykę naszych czasów. Pokazał jak bardzo zrozumiałe potrafią być emocje i doświadczenia tragicznych momentów z najnowszej historii Polski dla ludzi z różnych części świata, odmiennych kultur i mentalności. Uczynił to otwierając przed odbiorcami muzyki światy dźwięków, których istnienia nikt przed nim nie przeczuwał. Dla polskiej kultury był jednym z najwybitniejszych kompozytorów w historii, nieustannym poszukiwaczem, prowokatorem, niepokornym duchem przekraczającym uznane kanony. Słowem jednym z tych, których niepodobna zastąpić.

Jego Lacrimosa – napisana na uroczystości odsłonięcia pomnika Poległych Stoczniowców 1970 w Gdańsku, stała się jedną z jego najbardziej znanych lirycznych i kontemplacyjnych kompozycji. Utwór powstał w 1980 roku, szybko jednak stał się fundamentem dla Polskiego Requiem, jednego z kluczowych dzieł Pendereckiego. Dla dekady lat 80-tych Requiem wyrażało tragiczne położenie Polski w represyjnym czasie stanu wojennego. Jego wykonania na świecie stawały się symbolicznym wyrazem wsparcia polskiego społeczeństwa i wpisywały doświadczenia polskiego społeczeństwa w historię wolnościową Europy i świata.

Europejskie Centrum Solidarności miało szczęście otrzymać od Mistrza w 2008 roku prezent w postaci Fanfary, skomponowanej z entuzjazmu dla powstania instytucji, która wpisze w zbiorową pamięć rewolucyjne przemiany ruchu Solidarności. Krzysztof Penderecki wspominał w czasie pisania utworu: „Fanfara to forma trudna, ponieważ musi być lapidarna, a jednocześnie emocjonalna i mówić coś ważnego. Dlatego napisanie stosunkowo krótkiego utworu może zabrać więcej czasu niż na przykład komponowanie kwartetu smyczkowego. (…) Chciałbym, aby moja była szczególna, napisana moim charakterystycznym językiem”.

Powstał ponad dwuminutowy utwór na instrumenty dęte blaszane, kotły i perkusję, dedykowany Lechowi Wałęsie. Ta emocjonalna kompozycja pełna jest entuzjazmu i podniosłości, przeplecionej momentem refleksji, tak jakby jej autor wydobywał opowieść o Solidarności z mroku Lacrimosy i skupiał się na jej jasnej stronie odsłaniając horyzont nadziei, którą ten ruch społeczny pozostawia światu.

W 2010 roku Fanfara dla Europejskiego Centrum Solidarności wybrzmiała szczególnie spektakularnie podczas koncertu na 30-lecie powstania ruchu związkowego. W oknach monumentalnej Hali U-Bootów na terenach historycznej Stoczni Gdańskiej rozświetlone postaci muzyków z instrumentami w rękach wykonując utwór dla zaskoczonej publiczności. Dziś Fanfara towarzyszy najważniejszym wydarzeniom rocznicowym związanym z powstaniem Solidarności, organizowanym przez ECS.

dr Jacek Kołtan
pełnomocnik dyrektora ECS
ds. merytorycznych

galeria
Zapis nutowy Fanfary