Warning: mkdir() [function.mkdir]: No such file or directory in /includes/Core/AdoDB/adodb5/adodb.inc.php on line 1735

Warning: mkdir() [function.mkdir]: No such file or directory in /includes/Core/AdoDB/adodb5/adodb.inc.php on line 1735

Warning: mkdir() [function.mkdir]: No such file or directory in /includes/Core/AdoDB/adodb5/adodb.inc.php on line 1735
Europejskie Centrum Solidarności

Zwiedzanie subiektywne

fot. Grzegorz Mehring, Dawid Linkowski / Archiwum ECS

Subiektywne zwiedzanie wystawy stałej

WYSTAWA
Przestrzelona kurtka Ludwika Piernickiego – 20-letniego stoczniowca, ofiary Grudnia ’70; tablice z 21. postulatami, wiszące podczas strajku w Sierpniu ’80 na bramie Stoczni Gdańskiej im. Lenina, a dziś wpisane na listę programu UNESCO „Pamięć świata”; suwnica, na której pracowała legendarna działaczka związkowa Anna Walentynowicz; biurko Jacka Kuronia, jednego z przywódców opozycji w czasach PRL, dar jego żony – to jedynie kilka z niemal 1800 eksponatów, które zobaczycie Państwo na wystawie stałej w nowym budynku ECS.
Nowoczesna, multimedialna wystawa stała, dedykowana historii ruchu Solidarność oraz zmianom, jakie dokonały się pod jego wpływem w Europie Środkowej i Wschodniej jest sercem nowego budynku ECS. Siedem sal wystawowych, usytuowanych na I i II piętrze, zajmuje niemal 3 tys. m kw.
Prezentujemy bardzo różne eksponaty: pamiątki, zdjęcia, materiały filmowe i dźwiękowe, archiwalne dokumenty, rękopisy, mapy, wydawnictwa podziemne, gazety, obiekty sztuki… Ostatnia sala to miejsce zadumy i refleksji. Nosi imię Jana Pawła II, który walnie przyczynił się do odzyskania wolności.
Wystawa ma charakter narracyjny, zwiedzający zanurzy się w historii opowiadanej przez archiwalne przedmioty, dokumenty, rękopisy, zdjęcia i projekcje wideo, interaktywne instalacje... Każdy, kto odwiedzi tę wystawę, będzie miał szansę odnaleźć swoje własne odniesienia do historii i współczesności.

PRZEWODNICY
JERZY BOROWCZAK | Należał do aktywnych działaczy Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. W 1980 wraz z Bogdanem Borusewiczem, Bogdanem Felskim i Ludwikiem Prądzyńskim zainicjował strajk w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Od tego czasu należy do bliskich współpracowników Lecha Wałęsy. W 1989 roku wrócił do pracy w Stoczni Gdańskiej i zajął się działalnością związkową.

WOJCIECH JAN BOROWIK
| Działacz opozycji demokratycznej w PRL. Współpracownik Niezależnej Oficyny Wydawniczej NOWa oraz m.in. Komitetu Obrony Robotników i ROPCiO – Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W internowaniu wydawał pismo „Koniem przez Świat”. Przeciwnik obrad Okrągłego Stołu. Współautor wystawy stałej Europejskiego Centrum Solidarności.

BOGDAN BORUSEWICZ
| Już jako licealista został skazany na trzy lata więzienia za rozklejanie ulotek. Członek Komitetu Obrony Robotników, jeden z założycieli Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. Współinicjator strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w sierpniu 1980 roku i współautor postulatów. W stanie wojennym ukrywał się i organizował podziemne struktury Solidarności.

DARIUSZ BRUNKA |
Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, architekt wnętrz. Od ponad 20 lat pracuje w zawodzie. Od 2007 roku jest związany ze Studiem 1:1, gdzie zajmuje się głównie zarządzaniem projektami, w tym projektem wystawy stałej w Europejskim Centrum Solidarności.

ZBIGNIEW BUJAK
| W działalność Solidarności zaangażował się w 1980 roku. Podczas stanu wojennego uniknął aresztowania i był jednym z najdłużej ukrywających się członków opozycji. Uczestniczył w obradach plenarnych Okrągłego Stołu. Nie wystartował w wyborach do Sejmu kontraktowego. Był jednym z trzech założycieli Agory SA, m.in. wydawcy „Gazety Wyborczej”.

ANDRZEJ CELIŃSKI | W 1978 roku podpisał deklarację założycielską Towarzystwa Kursów Naukowych. W sierpniu 1980 roku był współautorem apelu 64 intelektualistów o negocjacje i porozumienie między władzą a strajkującymi. Podczas stanu wojennego przez rok był internowany. Członek Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie oraz uczestnik obrad Okrągłego Stołu.

MIROSŁAW CHOJECKI | Uczestniczył w wydarzeniach marcowych 1968 roku na Politechnice Warszawskiej, za co relegowano go z uczelni. Działacz Komitetu Obrony Robotników. W Sierpniu ’80 współorganizował druk niezależnych wydawnictw. Stan wojenny zastał go za granicą. Pozostał na emigracji w Paryżu, gdzie wydawał m.in. prasę, filmy o najnowszej historii Polski i organizował pomoc dla podziemia w kraju.

ANTONI DUDEK | Politolog, profesor nauk humanistycznych. Członek Rady Instytutu Pamięci Narodowej. Wybitny znawca dziejów współczesnych Polski. Członek Rady Konsultacyjnej Centrum Monitoringu Wolności Prasy Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Zasiadał w Kolegium Programowo-Historycznym ECS pierwszej kadencji.

ANDRZEJ FRISZKE | Historyk, profesor. Jeden z najwybitniejszych polskich historyków, znawca dziejów opozycji w PRL. Od 1980 roku należy do Klubu Inteligencji Katolickiej. W 1981 był redaktorem w dziale historycznym „Tygodnika Solidarność”. Juror w konkursie na scenariusz i scenografię wystawy stałej ECS, a następnie jej konsultant merytoryczny.

HENRYKA KRZYWONOS-STRYCHARSKA | Dawna motornicza, która w Sierpniu ’80 krzyknęła do pasażerów tramwaju linii nr 15: „Ten tramwaj dalej nie pojedzie!” i rozpoczęła w Gdańsku strajk całej komunikacji. Później weszła w skład Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego i sygnowała Porozumienia Sierpniowe.

TOMASZ KUCZBORSKI
| Aktywnie działał w Niezależnej Oficynie Wydawniczej NOWa, projektując okładki, i współpracował z innymi przedsięwzięciami niezależnymi, jak np. „Tygodnik Mazowsze”. W styczniu 1982 roku został aresztowany na podstawie dekretów stanu wojennego. W 1989 roku był współzałożycielem „Gazety Wyborczej”, zaprojektował jej pierwszą makietę. Współautor scenariusza wystawy stałej ECS.

BOGDAN LIS | Współzałożyciel Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. W sierpniu 1980 roku organizował strajk w gdańskim Elmorze, po czym został wiceprzewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej. Współautor 21 postulatów i sygnatariusz Porozumień Sierpniowych. Uniknąwszy aresztowania w stanie wojennym, organizował podziemne struktury Solidarności.

JAN LITYŃSKI
| Organizator i uczestnik studenckich wystąpień w marcu 1968 roku, skazany na 2,5 roku więzienia. Współzałożyciel „Biuletynu Informacyjnego Komitetu Samoobrony Społecznej »KOR«”, pierwszego pisma ukazującego się poza cenzurą. W 1980 roku doradca władz NSZZ „Solidarność”. Uczestnik obrad Okrągłego Stołu.

GRZEGORZ MAJCHRZAK | Historyk. Zajmuje się badaniem dziejów aparatu represji (zwłaszcza organów bezpieczeństwa), opozycji demokratycznej w PRL (głównie NSZZ „Solidarność”), działalnością mediów przed 1989 rokiem, sportem w PRL oraz stanem wojennym. Jest współautorem scenariusza wystawy stałej ECS.

METROPOLITANKA | Projekt, którego przesłaniem jest zbieranie i popularyzacja historii kobiet z Pomorza. Od dwóch lat w tę opowieść włączone zostały tereny dawnej Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Podczas spacerów zwiedzający dowiadują się m.in. o dawnych pracownicach zakładu i uczestniczkach strajku w Sierpniu ’80 roku.

MAŁGORZATA NIEZABITOWSKA | Dziennikarka, rzeczniczka rządu Tadeusza Mazowieckiego, pierwszego po II wojnie światowej niekomunistycznego rządu RP. Reporterka „Tygodnika Solidarność”, w którego ostatnim numerze ukazał się jej reportaż o masakrze na Wybrzeżu pt. „Sztandar i drzwi”, opublikowany następnie w 14 krajach, od Finlandii po Argentynę. Podczas stanu wojennego jej teksty drukowane były na Zachodzie, zadając kłam komunistycznej propagandzie.

WOJCIECH POLAK | Historyk, profesor. W czasach studenckich działacz Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Jego zainteresowania naukowe ogniskują się na dziejach ruchów niezależnych w PRL oraz w historii stanu wojennego w Polsce. Konsultant wystawy stałej Europejskiego Centrum Solidarności. Kierownik Działu Badań Historycznych ECS.

JAN SKÓRZYŃSKI | Historyk, profesor i publicysta. Współpracował z Ośrodkiem Badań Społecznych NSZZ „Solidarność” Regionu Mazowsze. Był redaktorem naczelnym trzytomowego słownika „Opozycja w PRL. Słownik biograficzny 1956–89”, przygotowanego przez Ośrodek KARTA. W ECS jest redaktorem naczelnym pisma „Wolność i Solidarność. Studia z dziejów opozycji wobec komunizmu i dyktatury”. Pełni funkcję wiceprzewodniczącego Stowarzyszenia „Archiwum Solidarności”.

BEATA SZYMAŃSKA | Profesor nadzwyczajny Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, kierownik Pracowni Projektowania Architektury Wnętrz oraz kierownik Katedry Architektury Wnętrz i Mebla na Wydziale Architektury Wnętrz i Wzornictwa. Współzałożycielka pracowni projektowej Studio 1:1. Współautorka projektu wykonawczego wystawy stałej w Europejskim Centrum Solidarności.

JAROSŁAW SZYMAŃSKI
| Profesor nadzwyczajny Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku na Wydziale Architektury i Wzornictwa, prorektor ds. kształcenia i spraw studenckich. Od 2001 roku, wraz z żoną Beatą Szymańską, prowadzi biuro projektowe Studio 1:1, specjalizujące się we wzornictwie przemysłowym, wystawiennictwie i architekturze wnętrz. Współautor projektu wykonawczego wystawy stałej w Europejskim Centrum Solidarności.

JOANNA SZCZEPKOWSKA | Aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, pisarka i felietonistka, pedagog. 28 października 1989 w „Dzienniku Telewizyjnym” wypowiedziała pamiętną formułę: „Proszę Państwa, 4 czerwca 1989 roku skończył się w Polsce komunizm”, która stała się symbolem zmian, jakie nastąpiły w Polsce po pierwszych częściowo wolnych wyborach w 1989 roku.

BARBARA SZCZEPUŁA | Dziennikarka, publicystka i reportażystka. Autorka książek, m.in. „Miłości w cieniu polityki”, dedykowanej Alinie Pienkowskiej – organizatorce Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, współorganizatorce strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w Sierpniu ’80 oraz sygnatariuszce Porozumień Sierpniowych.

WOLFGANG TEMPLIN | Działacz opozycji demokratycznej w NRD i publicysta. W drugiej połowie lat 70. nawiązał kontakty z polską opozycją demokratyczną, m.in. z Komitetem Obrony Robotników. Pozbawiony przez władzę pracy zatrudnił się jako sprzątacz, palacz i robotnik leśny. W jego mieszkaniu spotykali się dysydenci NRD. Pod zarzutem zdrady państwa został zmuszony do wyjazdu do RFN. Po zjednoczeniu Niemiec powrócił na teren dawnego NRD. Laureat Medalu Wdzięczności Europejskiego Centrum Solidarności.

HENRYK WUJEC
| W 1968 roku uczestniczył w akcji protestacyjnej po zdjęciu z afisza Teatru Narodowego „Dziadów” Adama Mickiewicza w reż. Kazimierza Dejmka. Współpracownik Komitetu Obrony Robotników. Organizował i redagował podziemne czasopismo „Robotnik”. Jeden z założycieli Wolnych Związków Zawodowych. Uczestnik obrad Okrągłego Stołu.

LUDWIKA WUJEC | Działaczka Komitetu Ochrony Robotników, współtwórczyni i współredaktorka m.in. niezależnego pisma „Robotnik”. Zajmowała się organizacją wsparcia dla represjonowanych robotników m.in. z Ursusa i Radomia. W 1981 roku podjęła pracę w Agencji Prasowej „Solidarność”. Asystentka Tadeusza Mazowieckiego w czasie obrad Okrągłego Stołu i zastępczyni dyrektora Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie.

JACEK ŻAKOWSKI | Dziennikarz, publicysta, pedagog. Działał w Biurze Informacji Prasowej NSZZ „Solidarność”. Był rzecznikiem prasowym Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego, jednym z założycieli „Gazety Wyborczej” oraz pierwszym prezesem Polskiej Agencji Informacyjnej.